Notes to Self #2 Maar wat maakt jouw boek dan zo bijzonder?
13 februari 2015
Vandaag had ik een gesprek met Lieke Timmermans. Een PR-dame die ik zeer hoog heb zitten. Hoofdvraag van Lieke was: wat maakt jouw boek anders dan anderen? Na veel peentjes zweten was dit mijn antwoord:
Er is een boodschap die niet hard genoeg en vaak genoeg geschreeuwd kan worden voordat we allemaal weer in oude patronen vervallen: meer aandacht voor de publieke ruimten in onze steden, een fundamentele shift van hardware naar software, weg met de hokjes tussen disciplines en een nieuwe democratisering van het proces waarin de gebruikers zelf betrokken zijn en invloed kunnen uitoefenen. En daar heb ik zelf dan natuurlijk een heel specifieke methodiek voor, maar daarover later meer.
Waar is het fout gegaan? Feit is dat onze omgeving de afgelopen decennia ontwikkeld is vanuit stenen, vanuit koude data, vanuit een ultieme maakbaarheidsgedachte. Maar het past niet bij ons mensen. Overal zie je nu de tegenreactie. Ook in het ontwikkelen van onze eigen omgeving. Meer en meer burgers pakken zelf de handschoen op aangewakkerd door een crises waarin meer en meer instituties hun taken wilden overdragen. Veelal puur geldgedreven. Nu het geld er weer meer schijnt te zijn, lijken de oude reuzen weer in hun oude patronen te vervallen. Controle daar gaat het over.
Maar wij mensen bestaan niet bij de gratie van controle. Die moet er zijn ja, maar we leven, nee bestaan, bij de gratie van het loslaten, van betrokkenheid, van eigenheid. Het is een fantasie van velen om te leven in een werelddeel waar de zaken wat losser zijn, waar je meer mag zijn! Natuurlijk als je daar eenmaal bent wil je vast weer meer controle, maar zeker in Nederland zijn we behoorlijk doorgeslagen in maakbaarheid, in pennenlikkerij. Maar het past niet, het voegt niet.
Dit merk ik zelf het sterkst in de verlengstukken van mijn eigen thuis: het veldje achter mijn huis, het park aan de overkant en het winkelcentrum in de buurt. Allemaal plekken die geen ziel lijken te hebben. Ook hier willen we onze stempel op kunnen drukken. Niet dat ik wil dat deze plekken mijn identiteit volledig gaan weerspiegelen, want ik wil daar ook mijn buren kunnen ontmoeten en die zijn gelukkig niet allemaal zoals ik. Het moet een plek zijn die de ziel van de gemeenschap weerspiegeld. Onze wensen en onze verlangens. Een plek waar we ons thuis kunnen voelen. Nu zijn veel van onze pleinen en parken ontwikkeld vanuit het beeld dat íedereen zich er thuis moet kunnen voelen, het resultaat: plekken die van niemand zijn. Nee, geef ons een omgeving die net zo uniek is als wijzelf, die uitstraalt waar wij als gemeenschap voor staan en waar we anderen in die gedeelde omgeving kunnen ontmoeten. Dat kan, maar dan moet er wel een totaal andere praktijk van ontwerpen komen.
Dit betekent namelijk nog iets veel anders, misschien wel nog veel fundamenteler. In steden waarin 50% van de bevolking nieuwe Nederlanders zijn –allochtonen- wordt 100% van de stad gebouwd vanuit een autochtoon wereldbeeld. Toch? Ik zie geen andere praktijk namelijk. Maar hoe zouden onze steden eruit zien als we dit als gemeenschap zouden ontwikkelen, als al onze ideeën en culturen een plek zouden krijgen in het publieke domein. Dat leidt toch tot veel interessantere en meer verbonden publieke ruimten en steden?
Maar goed: vind ik dit nu zelf bijzonder genoeg voor een boek? Is het niet een antwoord waar velen mee bezig zijn? Toch blijf ik het gevoel houden dat er iets fundamenteels nog niet verteld wordt, het zit hem deels in de laatste alinea maar er is meer. Ik blijf graven. Volgende week mijn eerste afspraak met René Boomkens. Benieuwd wat hij vindt.
[foto: inkijkje in het veldje achter mijn huis]
Donica Buisman, oprichter van State of Flux, is bezig met het uitwerken van een drieluik over het programmeren van publieke ruimten: een boek, een toolkit en een praktijkcase –het Buikslotermeerplein in Amsterdam-Noord. In ‘Notes to Self’ vertelt ze minimaal 1x in de twee weken over haar ervaringen en de kennis die ze opdoet. Maximaal 1 A4, 1 uur werk en 600 woorden. Just getting it out there. Het doel: delen en leren.
Volg Donica via Twitter, Facebook of geef je op voor de nieuwsbrief van State of Flux.
