State of Flux verheugd zich op het verwelkomen van de Universiteit van Stuttgart in Amsterdam-Noord van maandag 31 oktober tot vrijdag 4 november 2016. Een groep van drie docenten en ±20 studenten van de faculteit Stedenbouw zal zich een week lang onderdompelen in de plannen, achtergrond en huidige situatie van het Buikslotermeerplein-gebied. De excursie is onderdeel van een langdurige module waarin de toekomstige stedenbouwkundigen zich verdiepen in actuele stedelijke thema’s zoals de inclusieve stad, een sociale economie, de verhouding tussen stad en regio, hybride publieke ruimten, urban commons, etc in relatie tot dit gebied. Het doel is te komen tot stedelijke plannen voor de korte en lange termijn dat als inspiratie kan dienen voor mogelijke interventies in de toekomst.

State of Flux gaat, in opdracht van de gemeente Utrecht, aan de slag met het Berlijnplein in het nieuwe Leidsche Rijn Centrum. Het bureau legt voor eind 2016 een programmastrategie voor 2017-2018 neer, waarvoor cultuur de basis vormt. De strategie komt tot stand in samenwerking met betrokkenen waaronder wijkpioniers, bevlogen bewoners en culturele instellingen.

De missie van de gemeente is het realiseren van “een bruisend cultureel programma dat toe werkt naar een gebouwde culturele voorziening in Leidsche Rijn Centrum”. Leidsche Rijn is de grootste vinexlocatie van Nederland. Het Berlijnplein ligt precies op de grens tussen bestaande en nieuwe stad. Het doel is deze connectie te optimaliseren. State of Flux heeft de opdracht gekregen hiervoor een plan van aanpak neer te leggen met programmering voor de komende twee jaar en een aanvullend advies over de mogelijke ruimtelijke vertaling die (van hieruit) nodig is op locatie.

In opdracht van Aorta organiseert State of Flux de City Talk ‘Publieke Ruimten: verbinder van vele wensen’. Deze vindt plaats op 14 september 2016, vanaf 20 uur in Huis Utrecht.

Het gebruik van onze publieke ruimte verandert. Tegelijkertijd betrekken steeds meer partijen bewoners en ondernemers bij het ontwerpen van pleinen, parken en straten. Wat betekent dit voor de toekomst van onze open ruimten in de stad? En zet de trend van meer betrokkenheid vanuit gebruikers door? Tijdens deze derde City Talk van Aorta wordt gekeken naar de toekomst van onze publieke ruimten als verbinder van vele wensen.

Je kan op straat je laptop open gooien en je mail checken. Pleinen worden ‘waterpleinen’ die overtollig regen moeten opvangen. Steeds meer lokale initiatiefnemers maken parken en pleinen in hun omgeving zelf aantrekkelijker met de buurt. De trek naar de stad zorgt bovendien voor een steeds grotere druk op onze open ruimte. Tegelijkertijd zien we dat ruimtemakers of stadmakers uit eigen initiatief aan de slag gaan met hun omgeving. Denk bijvoorbeeld aan de drie ontwerpers uit Dichterswijk die samen Ringpark-Dichterswijk hebben opgezet. Niet alleen zij zien de noodzaak van het werken vanuit gebruikers. Ook meer gevestigde partijen willen dat publieke ruimten beter aansluiten op wensen uit de stad. Zo heeft de gemeente Utrecht het afgelopen jaar bewoners en ondernemers nauw betrokken bij de herinrichting van de Mariaplaats. Ingenieursbureau Tauw is een interactieve tool aan het ontwikkelen om opdrachtgevers en gebruikers meer inzicht te geven –en een grotere rol- in de keuzes rondom klimaatadaptief ontwerpen.

• De (ideale) relatie tussen tijdelijke ingrepen in de publieke ruimte en structurele planvorming;
• Een zo divers mogelijke groep gebruikers als startpunt voor het programmeren en ontwerpen van pleinen, parken en straten;
• Het creëren van een gevoel van eigenaarschap bij verschillende belanghebbenden voor hun omgeving.

Om deze onderwerpen verder uit te diepen wil State of Flux elk half jaar samenwerken met een student die onderzoek wil doen binnen (één van) deze onderwerpen. Wil jij gebruikers interviewen over hun ideale publieke ruimte en hun rol in het realiseren hiervan? Ben je net als ons nieuwsgierig hoe je bijvoorbeeld tijdelijk groen kan toepassen op een stenen plein? Wil je meer weten over inclusieve methodieken voor planontwikkeling? Of heb je een eigen idee waar je mee aan de slag wilt gaan? Stuur ons je idee voor onderzoek met CV en motivatie. Het soort opleiding dat je volgt vinden wij daarbij minder belangrijk dan ambitie en passie. Hopelijk tot snel!

State of Flux is een pionierende organisatie die pleinen, parken en straten transformeert tot dynamische plekken. Ons doel is het creëren van publieke ruimten waar verschillende mensen en ideeën elkaar als vanzelfsprekend kunnen ontmoeten. Onze missie is een motor te zijn voor inclusieve en inspirerende steden.

Afgelopen december legden wij met 35 personen vanuit twintig culturele organisaties de culturele programmastrategie voor Overschie vast. Tijdens de startbijeenkomst in februari bleek dat deze omarmd wordt door de deelnemers. We zijn van nieuwe energie, naar nieuwe samenwerkingen en nieuwe ideeën gegaan.

Nu ligt er een overkoepelende kader met programmering om het gebied in de toekomst cultureel op de kaart te zetten. Diversen mensen zijn al druk aan de slag om nieuw programma van de grond te krijgen. Zeven deelnemers hebben zitting genomen in de programmaraad. Zij gaan nu bedenken hoe de programmastrategie verder uitgevoerd kan worden.

Rol State of Flux: concept en projectleiding

Waarom ageer ik soms tegen bepaalde stedenbouwkundige of herontwikkelingsplannen? Omdat ze zo los kunnen staan van die specifieke plek. Soms zijn het formules, soms ‘one-size-fits-all’ ideeën en heel soms een uniek idee dat echter ook net zo makkelijk op een andere plek neergezet had kan worden. Is dat fout? Nee, het kan heel goed werken. Vaak vooral als een gebied zelf nog niet zoveel karakter of identiteit heeft, of op een grensvlak ligt. Ik noem het Eye Filmmuseum. Een iconisch project dat in Amsterdam-Noord wel een heel bijzondere aantrekkingskracht heeft zo aan het IJ, maar vast ook voor een boost van Zuid-Oost had kunnen zorgen. Of kijk naar een Markthal in Rotterdam dat een enorm aanzuigende werking heeft, maar ook als het in Utrecht had gestaan.

Maar laten we nu eens stil staan bij De Hallen in Amsterdam-West. Een succes. Zeker qua aantrekkingskracht en qua hergebruik van een locatie. Het geeft het gebied een nieuw cachet. En toch. Eigenlijk past het daar helemaal niet. Het is enorm bepalend voor het karakter van dat gebied omdat het er midden in staat, maar lijkt totaal niet aan te sluiten op een groot deel van de gebruikers die al jaren in dat gebied zitten. Het is te duur, te elitair en te blank. Kom ik er? Jazeker, maar wel met een zekere weemoed. Want waar is de aansluiting bij de wijk? Ik zie hem niet. En daarmee gooi je unieke kwaliteiten, die ook vanuit dat gebied tot bloei hadden kunnen komen, weg.

Ook bij de planvorming van het oude winkelcentrum op het Buikslotermeerplein houd ik mijn hart vast. Wordt het een plan dat daar echt thuishoort, dat zijn tentakels uitspreidt in dat gebied, dat daar echt gaat landen? Of krijgen we een ‘ship from outer space’ dat vast (ik ben een positief mens) ontzettend veel kan betekenen voor de wijk en Amsterdam-Noord, in geld omgerekend. Maar dat niet aansluit op zijn huidige identiteit. Daarmee het kind met het badwater weggooiend. Juist dat kind, kan tot een unieke plek leiden. Een winkelcentrum dat zijn weerga niet kent, waar mensen zich werkelijk thuisvoelen. Wij hopen dat de kennis die we opdoen tijdens de programmastrategie voor het Buikslotermeerplein dan ook structureel van waarde kan zijn. Dat de gebruikers zelf de basis gaan vormen om die unieke plek te creëren die nergens anders had kunnen ontstaan.

[foto homepage via Retaildenkers]

Donica Buisman, oprichter van State of Flux, is bezig met een drieluik over het programmeren van publieke ruimten: een boek, een toolkit en de praktijk –het Buikslotermeerplein in Amsterdam-Noord. In ‘Notes to Self’ probeert ze ongeveer 1x in de twee weken te vertellen over haar ervaringen en de kennis die ze opdoet. Maximaal 1 A4, 1 uur werk en 600 woorden. Just getting it out there. Het doel: delen en leren.

Volg Donica via Twitter, Facebook of geef je op voor de nieuwsbrief van State of Flux.

Vanaf september 2015 gaan we aan de slag met het neerleggen van de gezamenlijke programmastrategie voor het Buikslotermeerplein. Twintig belanghebbenden bepalen in vier co-creatiesessies waar het gebied de komende vijf jaar heen moet. De groep bestaat voor 60% uit buurtpartijen en ondernemers, 25% gemeente en instellingen en 15% creatieven die actief zijn in de omgeving.

We organiseren daarnaast een aantal brainstormsessies met innovatieve experts en een publieksevent waarin we de wensen van een groter publiek ophalen. Zo zetten we op strategische wijze (tijdelijke) programmering neer die de verblijfsfunctie van de publieke ruimte versterkt én publiek trekt. Ons doel: de potentie van het gebied vergroten door het op korte termijn op een hoger plan te trekken. Onze focus ligt op het ‘marktplein’ en de route vanaf de metro die vanaf eind 2017 Noord met Zuid gaat verbinden. We maken daarnaast de connectie met de wijken ‘De Kleine Wereld’ en ‘Plan van Gool’.

O.a. volgende partijen hebben zich momenteel aangesloten bij dit traject: het ROC, Ymere, Eigen Haard, de Modestraat, Stadsdeel Amsterdam-Noord, ontwikkelingsbedrijf van de gemeente Amsterdam, bewoners Elzenhagen, bewoners rondom De Buurtkamer, Proeftuin de Luwte, De Lokatie, de markt en de kermis. Iedereen aan tafel betaalt mee om zo gedeelde verantwoordelijkheid te creëren.

29 mei 2015

Voor het boek dat ik aan het schrijven ben, ben ik me weer aan het verdiepen in een onderwerp waar ik me al jaren mee bezig houdt en waar ik me de laatste jaren nauwelijks over durf uit te spreken: diversiteit. Ik ben een fervent voorstander van het belang van diversiteit voor interessante steden en plekken. Is het niet vreemd dat wij, in steden waar 40% van de bewoners tot een etnische minderheid behoort, zo weinig werkelijk contact hebben met de “ander”. En dat terwijl juist dat “andere” die steden zo interessant maakt. Zoals Kenny Cupers en Markus Miessen het in ‘Spaces of Uncertainty’ verwoorden: “Is it not the confrontation with the unexpected which makes the city such an exciting place?”. Ja, volgens mij wel.

Dat onverwachte is wat ik vaak mis in Amsterdam. In Rotterdam was het logisch dat ik continu geconfronteerd werd met het andere. Ik werkte op de West-Kruiskade bij Nighttown: dé multiculturele straat van de stad waar Chinees, Antilliaans, Marokkaans, Javaans en autochtoon dwars door elkaar liep. Met opstootjes soms, dat klopt. Maar ook met een diversiteit aan culturen en invloeden die je wekenlang tot nieuwe ideeën kon brengen. Ik weet dan ook nog goed toen ik een keer op de pont in Amsterdam was en me afvroeg: “wat is er mis met dit plaatje”. Voor Amsterdamse begrippen niets, maar voor mij gaf de volledig blanke omgeving me een gevoel van misverstand. Hier klopt iets niet. En terecht, vind ik nog steeds.

Onze steden worden grotendeels vormgegeven door een blanke meerderheid. Dat kan je normaal vinden, aangezien onze samenleving blijkbaar nog steeds zo in elkaar zit dat een bepaald soort mens op bepaalde posities zit en dat die nu eenmaal overwegend blank zijn. Maar ik vraag me af of dat is wat we moeten willen. Niet eens zozeer vanuit een links gedachtegoed dat we allemaal gelijk zijn en dus allemaal gelijkwaardige invloed moeten hebben. Maar nog eerder vanuit een plek van optimalisering van je potentie. Optimalisering van je mogelijkheid als stad of plek om innovatief te zijn.

Simon Anholt, oprichter van de ambitieuze globale Good Country, vertelt het prachtig. Hij had nooit problemen om op creatieve ideeën te komen. Waarom? Bij hem werkten 45 werknemers uit 39 verschillende landen. Alles wat hij nodig had om tot goede ideeën te komen was koffie om mee te beginnen en na een half uur waren er “more ideas than you knew what to do with”. En alleen maar omdat ze verschillende culturen vermengden.

Zo simpel kan het zijn. En zo simpel zouden we ook naar onze publieke ruimten moeten kijken. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat zoveel mogelijk verschillende mensen elkaar hier kunnen ‘ontmoeten’ en ideeën van elkaar kunnen opdoen? Het is volgens mij de motor voor continue innovatie en daarmee de motor voor onze steden om op wereldniveau te kunnen blijven meedingen.

Donica Buisman, oprichter van State of Flux, is bezig met een drieluik over het programmeren van publieke ruimten: een boek, een toolkit en de praktijk –het Buikslotermeerplein in Amsterdam-Noord. In ‘Notes to Self’ vertelt ze ongeveer 1x in de twee weken over haar ervaringen en de kennis die ze opdoet. Maximaal 1 A4, 1 uur werk en 600 woorden. Just getting it out there. Het doel: delen en leren.

Volg Donica via Twitter, Facebook of geef je op voor de nieuwsbrief van State of Flux.